Unihokej jest drużynowym sportem halowym. Rozgrywana jest na boisku o rozmiarach 40×20 metrów. Gra się lekką, pustą w środku plastikowa piłka. W standardowej grze na boisku znajduje się pięciu zawodników i jeden bramkarz z każdej drużyny. Celem jest zdobycie większej ilości bramek niż przeciwnik. Podczas gry gracze używają specjalnych kijów (zwanych kijami do unihokeja). Bramkarze nie używają żadnego kija, łapią własnym ciałem, głównie rękoma i stopami. Mecz rozgrywany jest w trzech 20-minutowych tercjach.
Unihokej jest popularny w wielu krajach na całym świecie, zwłaszcza w Czechach, Danii, Estonii, Finlandii, Łotwie, Norwegii, Szwecji i Szwajcarii.
Organizatorem większych turniejów jest Międzynarodowa Federacja Floorballu (IFF). Najwyższym międzynarodowym konkursem unihokeja są Mistrzostwa Świata, które odbywają się co dwa lata. Do tej pory tylko reprezentacjom Czech, Finlandii, Norwegii, Szwecji i Szwajcarii udało się zdobyć medal na mistrzostwach. Najbardziej prestiżowe krajowe ligi unihokeja to fińska F-Liiga, szwedzka Svenska Superligan, szwajcarska Liga Narodowa A oraz czeska Superliga Floorball, której zwycięzcy biorą udział w Pucharze Mistrzów.
Zasady Gry w Unihokeja
Wymiary boiska i bramek
W unihokeju grają przeciwko sobie dwie drużyny składające się z pięciu zawodników i bramkarza. Gra toczy się na boisku o wymiarach 40×20 metrów, które jest ograniczone siatkami o wysokości 50 cm. Bramki mają 160 cm szerokości, 115 cm wysokości, 65 cm głębokości u dołu i 40 cm głębokości u góry, miękki obwód i siatkę do łapania.
Zawodnicy
Zazwyczaj gra się z trzema napastnikami i dwoma obrońcami. Drużyny mają zazwyczaj od 2 do 3 pięcioosobowych zespołów, które zmieniają się po około minucie[5].[6] W zawodach elitarnych gra toczy się 3×20 minut, z 10-minutowymi przerwami między tercjami. Jeśli po regulaminowym czasie gry wynik jest remisowy, następuje dogrywka nagłej śmierci. W niższych konkurencjach oraz w kategoriach dzieci i juniorów czasy są inne.
Zawodnicy z pola grają w piłkę kijem do unihokeja, ale jednocześnie nie wolno grać kijem powyżej poziomu kolan. Piłka może być zagrywana lub prowadzona stopą, ale zdobycie bramki poprzez kopnięcie jest naruszeniem zasad. Kontakt między graczami nie jest już zabroniony, jak w początkach gry – gra ciałem jest tolerowana. Zabronione jest granie głową lub ręką, podobnie jak skakanie. Bramkarz nie używa kija i może odbić piłkę dowolną częścią ciała lub złapać ją w ręce, jeśli jakakolwiek część jego ciała lub sprzętu dotknie dużego pola bramkowego. Dodatkowo, bramkarz nie może otrzymać podania od kolegi z drużyny, zwanego „małym domem”, oraz nie może przekroczyć linii połowy boiska, kiedy oddaje strzał.
Nad przebiegiem gry czuwa dwóch sędziów o równym statusie.
Szwajcarski unihokej
Szwajcaria rozwinęła inną formę unihokeja. Główna różnica polegała na tym, że bramkarz miał kij, tak jak bramkarz w hokeju.
Obecnie Szwajcarzy grają w unihokeja według międzynarodowych zasad (zwanych tam Grossfeld – duży unihokej) tylko na najwyższych zawodach. W niższych zawodach grają w tzw. Kleinfeld – mały unihokej, gdzie w polu gra tylko trzech zawodników (plus bramkarz). W Kleinfeld gra zdecydowana większość zawodników unihokeja na niższych zawodach. Szwajcarzy przyjęli ten podział prawdopodobnie także dlatego, że w Szwajcarii nie ma wystarczająco dużych sal (40×20 m).
Sprzęt do gry w unihokeja
Dzieli się na sprzęt bramkarski i sprzęt dla graczy w polu:
Wyposażenie gracza
- Kij do unihokeja: długość 70-105 cm (w zależności od wzrostu zawodnika), twardość 21,5-42 mm (21,5 mm najtwardszy, 42 mm najbardziej miękki), musi posiadać certyfikat IFF (w rozgrywkach ligowych).
- Obuwie: najlepsze jest to zaprojektowane specjalnie dla unihokeja
- Piłki: zarejestrowane przez IFF, także w różnych kolorach
- Akcesoria: opaski na głowę, opaski na rękę itp.
- Koszulki: wszyscy zawodnicy z pola z wyjątkiem bramkarza muszą nosić ten sam strój.
- Gogle ochronne: nie są obowiązkowe
Sprzęt bramkarski:
- Maska bramkarska (musi być zatwierdzona przez MFF)
- Kamizelka bramkarska
- Ochraniacze bramkarskie (łokcie, kolana, golenie)
- Spodnie bramkarskie
- Koszulka bramkarska
- Rękawice bramkarskie
Mistrzostwa Świata w Unihokeju
Mistrzostwa Świata mężczyzn odbyły się dwanaście razy, po raz pierwszy w 1996 roku (wcześniej odbyły się dwa razy Mistrzostwa Europy). Szwecja wygrała osiem razy, a Finlandia cztery razy. Czechy zdobyły pierwszy cenny kruszec podczas Mistrzostw Świata w 2004 roku, których gospodarzem była Szwajcaria. Tym razem Czechy zmierzyły się z drużyną gospodarzy w półfinale i pokonały ją 5:3. W finale Czechy przegrały ze Szwecją, zdobywając tym samym srebrny medal. Podczas mistrzostw w 2008 roku w Czechach Szwedzi zostali po raz pierwszy zdetronizowani przez Finlandię. W 2010 roku Czesi bronili tytułu na swojej ziemi, na której zajęli czwarte miejsce, a w 2010 roku zdobyli brąz w Finlandii, pokonując Szwajcarów 9:3. Był to drugi medal dla czeskiej reprezentacji mężczyzn. Ostatni trzeci brązowy medal zdobyli Czesi w 2014 roku.
Mistrzostwa Świata Kobiet odbyły się również dwanaście razy, przy czym Szwedki zdobyły złoto dziewięć razy, Finki dwa razy, a Szwajcarki raz. Czesi zajęli również czwarte miejsce na ojczystej ziemi w 2013 roku jako drużyna męska, pokonując Szwajcarów 4-3 w dogrywce. W Szwajcarii w 2011 roku zdobyli brąz, pokonując reprezentację Szwajcarii 3:2. Był to pierwszy medal Mistrzostw Świata dla reprezentacji kobiet i trzeci dla czeskiego unihokeja w tym czasie.
Igrzyska Olimpijskie
Unihokej został uznany przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski w grudniu 2008 roku. Od tego momentu może zacząć starać się o włączenie do programu igrzysk olimpijskich, który może być modyfikowany dla poszczególnych igrzysk na wniosek Komisji Programowej MKOl. Ostatnio program ten został dostosowany do Igrzysk 2020 w Tokio. Nie ma żadnych szczególnych wymogów, aby znaleźć się w programie Igrzysk Olimpijskich, ale unihokej musi znacznie zwiększyć liczbę krajów członkowskich w stowarzyszeniu IFF, aby jego kandydatura została przyjęta.
Od edycji 2017 unihokej został włączony do programu World Games.
Inne zawody międzynarodowe
Oprócz Mistrzostw Świata, IFF organizuje inne międzynarodowe turnieje unihokeja.
Do najważniejszych turniejów drużyn narodowych należą:
- Euro Floorball Tour – Turniej drużyn narodowych Czech, Finlandii, Szwecji i Szwajcarii.
- Southeast Asian Games – Turniej państw Azji Południowo-Wschodniej.
- Puchar AOFC – Turniej krajów Azji i Oceanii.
Dla europejskich klubów, które wygrały krajowe rozgrywki ligowe, organizowane są trzy turnieje, podzielone zgodnie z pozycją danego kraju w rankingu IFF.
- Puchar Mistrzów – Dla zwycięzców z czterech najwyżej sklasyfikowanych krajów, czyli Czech, Finlandii, Szwecji i Szwajcarii.
- EuroFloorball Cup – Dla zwycięzców z krajów zajmujących miejsca od piątego do dziesiątego.
- EuroFloorball Challenge – Dla zwycięzców z innych krajów.
Rankingi MFF
Ranking IFF jest ustalany na podstawie wyników danego kraju na dwóch ostatnich Mistrzostwach Świata. Obecny ranking uwzględnia zatem Mistrzostwa Świata Mężczyzn z 2016 i 2018 roku oraz Mistrzostwa Świata Kobiet z 2017 i 2019 roku.
Historia unihokeja na świecie
Pierwsze formy sportu podobnego do współczesnego unihokeja pojawiły się w Stanach Zjednoczonych w latach 50-tych w fabryce tworzyw sztucznych Cosom w Minneapolis (Minnesota), a także na kanadyjskich uniwersytetach.
Jednak unihokej nie doczekał się większego rozkwitu aż do lat 70-tych w Szwecji – gra pod nazwą innebandy. Nazwa pochodzi od gry w bandy. Innebandy były rozgrywane latem głównie przez szwedzkich hokeistów. W 1979 roku w Szwecji powstały pierwsze kluby, a w 1981 roku założono Szwedzki Narodowy Związek Unihokeja. Szwecja do dziś ma najwięcej zarejestrowanych zawodników unihokeja na świecie.
W latach 80-tych narodowe związki zostały założone w Japonii, Szwajcarii (pod nazwą unihokej) i Finlandii (salibandy). Wraz z różnymi nazwami, różniły się też nieco zasady.
Międzynarodowe zasady zostały ujednolicone w 1986 roku wraz z utworzeniem Międzynarodowej Federacji Floorballu (IFF). W 1994 roku w Finlandii odbyły się pierwsze Mistrzostwa Europy Mężczyzn. W tym czasie IFF liczył 14 członków. Rok później jedyne Mistrzostwa Europy Kobiet odbyły się również w Szwajcarii. Od 1996 roku format turnieju został zmieniony na Mistrzostwa Świata. W tym czasie IFF liczyła już 20 członków, z których 12 brało udział w mistrzostwach. Finał pierwszej edycji obejrzało 15 000 widzów w sztokholmskiej Globen Arenie. Od tego czasu Mistrzostwa Świata odbywają się co roku, przy czym kobiety walczą w latach nieparzystych, a mężczyźni w latach parzystych.
W 2021 roku IFF liczy 45 stałych i 29 tymczasowych członków.