Hawkeye to złożony system komputerowy używany w tenisie i innych sportach. System wizualnie śledzi trajektorię piłki i ocenia jej statystycznie najbardziej prawdopodobną ścieżkę jako poruszającego się obiektu. Inżynierowie z Roke Manor Research Limited w Anglii wynaleźli ten system w 2001 roku, ale zrezygnowali z patentu, a technologia została później przejęta przez Hawk-Eye Innovations Ltd.
Jak działa sokole oko?
W tenisie wszystkie systemy Hawk-Eye oparte są na zasadzie triangulacji, wykorzystując jednoczesne obrazy i dane z 10 szybkich kamer umieszczonych w różnych miejscach i pod różnymi kątami wokół kortu. System, w którym znajduje się predefiniowany model boiska i reguł gry, szybko przetwarza obraz z kamery i uderzenia piłki.
Identyfikuje również grupy pikseli, które odpowiadają obrazowi piłki i dzięki zaawansowanej technologii 3D oblicza jej pozycję i drogę, jaką przebyła, na podstawie danych z co najmniej dwóch kamer w tym samym momencie. Generowany jest graficzny obraz piłki i ścieżki boiska, który jest następnie pokazywany na ekranie sędziom, trenerom i telewidzom w czasie rzeczywistym.
Chociaż cały system Hawkeye jest zatwierdzony przez Międzynarodową Federację Tenisa (ITF), firma nieustannie pracuje nad jego udoskonaleniem. System jest w stanie przewidzieć, dokąd poleci piłka i jak zareaguje na przeszkody na swojej drodze, które są już zaprogramowane w bazie danych. Wszystkie wymiany zawodników są przechowywane w bazie danych, która jest następnie wykorzystywana do analiz i statystyk dotyczących poszczególnych graczy, ich stylów gry czy prędkości piłki, aż po porównania uderzeń wszystkich zawodników.
Sokole Oko nie zawsze jest lubiane przez zawodników
Dla widzów na boisku lub przed ekranem telewizora to z pewnością wielka frajda, gdy jeden z zawodników ogłasza „challenge”. Dla samych zawodników cały ten system ma mieszane reakcje. Nie tylko czasami zmienia decyzję sędziego liniowego lub głównego, ale może też negatywnie wpłynąć na cały mecz. Wyobraźmy sobie na przykład, że ta technologia była dostępna gdy grał John McEnroe, który nigdy nie był zadowolony z werdyktu sędziego.
Szwajcar Roger Federer jest znany z tego, że nie jest wielkim fanem Sokolego Oka. Mówi: „Graczom nie powinno się pozwalać na zbyt częste używanie Hawk Eye, ponieważ spowalnia to samą grę, a przecież gracz często wie, że piłka została prawidłowo podana przez sędziego”. W jednym z finałów Wimbledonu, w którym zmierzył się z Rafaelem Nadalem, bezskutecznie prosił sędziego o wyłączenie systemu.
Federer był również obecny przy incydencie podczas jednego z ćwierćfinałowych meczów Australian Open z udziałem Tomasa Berdycha. System zawiódł i nie był w stanie określić gdzie wylądowała piłka, ponieważ na boisku był ogromny cień. Berdych oburzony powiedział wtedy do sędziego: „Nie obchodzą mnie sędziowie, chcę widzieć moją piłkę! Dlaczego mamy to na kortach, skoro to nie działa? To powinno zawsze działać.”
ITF zdecydował w swoich przepisach, że różnica w uderzeniu piłki w rzeczywistości i po pokazie Hawkeye nie może być większa niż 5mm. Przedstawiciele firmy, która prowadzi JO, twierdzą, że różnica wynosi 3,6 mm i oczywiście przeprowadzili tysiące testów i żaden z nich nie wypadł źle.
W końcu pytań dotyczących używania jest tyle samo, co odpowiedzi. Pewne jest to, że publiczność kocha cały spektakl, a jeśli zatuszujemy niedociągnięcia, takie jak przeciąganie gry i błędy milimetrowe, to na pewno jest to krok naprzód. Pomyślcie, ile razy w profesjonalnym turnieju sędzia liniowy ogłaszał out, a okazywało się, że piłka była nawet kilka centymetrów na boisku. Poza tym sporo turniejów rozgrywanych jest na glinie, gdzie sokole oko nie jest w ogóle potrzebne, bo piłka zostawia za sobą wyraźny ślad.
Ile razy i jak można wykorzystywać sokole oko?
Używaniu Sokolego Oka w tenisie towarzyszą oczywiście jasne zasady:
- Każdy gracz ma trzy możliwości wykorzystania „challenge” w secie, aby użyć Sokolego Oka do sprawdzenia trafionej piłki
- Jeśli gracz ma rację, zostaje z taką samą liczbą opcji. Zasadniczo gracz ma nieograniczoną liczbę poprawnych challangów, pod warunkiem, że zawsze ma racje.
- Jeśli gracz się pomyli, traci jedną z opcji.
- Podczas skróconej gry (tie-break) każdy gracz otrzymuje jedną dodatkową opcję.
- Challange nie może być przeniesione do następnego seta.
- Hawkeye jest właściwie następcą systemu Cyclops. Był to system wiązek podczerwieni umieszczonych 1 cm nad ziemią, które przekazywały dane do skrzynki przy korcie, a następnie do komputera. Cyklop mógł stwierdzić czy piłka jest poza kortem czy też nie.