W 1895 roku pierwotne rugby przekształciło się w dwa sporty o różnych zasadach: rugby union (15-a-side rugby, po polsku „rugby” – bardziej rozbudowana wersja z 15 zawodnikami po każdej stronie) i rugby league (13-a-side rugby z 13 zawodnikami). Liga rugby szybko stała się pierwszym profesjonalnym sportem, gdy zawodnicy zaczęli otrzymywać rekompensatę za opuszczone dni pracy. Spór o profesjonalizm był jedną z przyczyn rozłamu i podziału na dwa sporty, dlatego rugby union przez długi czas opierało się na amatorstwie, stając się profesjonalnym dopiero w 1995 r.
Różnice w zasadach
Profesjonalizm odegrał rolę w rozłamie pomiędzy dwoma sportami: rugby league i rugby union.
Zwolennicy amatorstwa (rugby union) zakazali nawet swoim rugbistom gry na boiskach, na których pobierane są opłaty za wstęp. W rugby league natomiast wstęp był płatny i dlatego organizatorzy zmienili zasady gry, by uczynić ją szybszą i bardziej rozrywkową dla widzów. Ich główną troską było to, aby gra była jak najwyżej punktowana i jak najmniej przerywana. Dlatego liczba zawodników została zredukowana z piętnastu do trzynastu (w początkach rugby po każdej stronie było po 20 zawodników). Kolejną zmianą było ograniczenie liczby prób w ataku do sześciu (w rugby union drużyna może atakować tak długo, jak chce, co może prowadzić do długich pasaży daremnego podbijania obrony, z wieloma krótkimi, kolejnymi podaniami atakującego zawodnika).
Róźnica w punktacji
Zmieniona została także punktacja. W rugby union za umieszczenie piłki nad linią bramkową przyznaje się pięć punktów, w rugby league cztery. Drop ball jest wart trzy punkty w rugby union i jeden w rugby league. Rzut karny lub karne są warte trzy punkty w rugby union i dwa w rugby league. Celem obniżenia punktacji było uczynienie gry bardziej wyrównaną.
Zmiany zawodników
Kluczową zmianą zasad, która dodała dynamizmu lidze rugby był inny schemat zmian zawodników. Podczas gdy rugby union opiera się na tradycyjnym „modelu piłkarskim” z siedmioma rezerwowymi na ławce, a zmiany mogą być dokonywane tylko raz na mecz (z wyjątkiem kontuzjowanego zawodnika), to liga rugby wybrała „model hokejowy”. Zawodnicy na boisku są nieustannie wymieniani w trakcie meczu. W ten sposób są mniej zmęczeni i hipotetycznie powinni rozwinąć więcej szybkości i siły podczas przemieszczania się.
Kocioł lub Młyn
Młyn lub scrum przez długi czas był mniej więcej taki sam w obu grach, ale nieatrakcyjność i nieprzejrzystość dla widzów (piłka jest ukryta pod grupą zaklinowanych zawodników) doprowadziły w końcu do tego, że scrum zostało w dużej mierze wyeliminowane w rugby league. Jest używany tylko do wznawiania gry po przewinieniu, a nie do pressingu. Z autami jest inaczej. Są one często stosowaną opcją taktyczną w rugby union, pozwalającą atakującej i prowadzącej drużynie na utrzymanie statycznej gry. W rugby league drużyna broniąca wrzuca piłkę do młyna, tak że drużyna broniąca w przeważającej większości przejmuje piłkę i gra się odwraca. Dodatkowo, jeśli piłka została kopnięta i nie dotknęła ziemi przed przekroczeniem linii styku, w rugby league gra wraca do punktu kopnięcia, gdzie trafia do młyna, do którego drużyna broniąca ponownie wrzuca piłkę więc znów gra w przewadze. To powód, dla którego auty nie są pożądaną taktyką w rugby.
Założenia wspólne
Te dwie gry łączy tradycyjny zakaz podawania piłki do przodu. Ta zasada została natomiast zniesiona przez futbol amerykański, który w ten sposób zasadniczo oddzielił się od rugby. Możliwość długiego podania do przodu zmieniła taktykę i strategię gry tak, że funkcjonuje ona na zupełnie innych zasadach choć dla laika ruchy zawodników mogą wydawać się podobne.
Zdrowie gracza
Według badań naukowych rugby jest jednym z tych sportów, które mogą być niebezpieczne dla zawodników. Zawodnicy rugby na najwyższym poziomie, podobnie jak hokeiści, piłkarze ręczni, piłkarze nożni czy zawodnicy futbolu amerykańskiego są bardziej narażeni na rozwój choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych i biodrowych.
Historia gry w Rugdy
Rugby to sport z piłką, który rozpowszechnił się w XIX wieku w Anglii. Ma swoje korzenie w piłce nożnej. Rugdy to gra, w której piłka jest przenoszona podczas biegu. W latach trzydziestych XX wieku w szkole w mieście Rugby popularna stała się odmiana piłki nożnej, w której zawodnik może biegać z piłką w rękach. To właśnie od niej pochodzi nazwa tej gry. Uważa się, że pierwszą osobą, która wprowadziła ten styl był uczeń William Webb Ellis w 1823 roku, ale wielu uznaje to raczej za legendę. Za datę powstania nowoczesnego rugby zwykle przyjmuje się rok 1845, kiedy to spisano pierwsze zasady gry. Styl ten był promowany w szkołach w Marlborough i Cheltenham, podczas gdy szkoły w Eton i Harrow promowały footwork, znany jako drybling football.
Powstanie pierwszego związku rugby
W latach 50 rugby-piłka nożna rozprzestrzeniła się na Szkocję i Irlandię. W 1863 roku powstał Związek Piłki Nożnej (The Football Association), który uznał, że różnice w zasadach gry w rugby i dryblingu w piłce nożnej są tak poważne, że nie mogą być dłużej uznawane za jeden sport (spór dotyczył głównie legalności potrącenia zawodnika i kopnięcia w goleń). Zostało to bowiem odrzucane przez piłkarzy, co rugbiści określali jako „niemęskie”, choć później sami wykluczyli te możliwości z zasad gry. W odpowiedzi na to, w 1864 roku zaczęły powstawać pierwsze niezależne kluby rugby. W 1871 roku utworzono Rugby Football Union, jako bezpośrednią odpowiedź na śmierć zawodnika z Richmond w czasie meczu. W tym samym roku rozegrany został pierwszy mecz międzypaństwowy pomiędzy Anglią i Szkocją. Miejscem rozwoju gry stały się przede wszystkim uniwersytety w Oxfordzie i Cambridge.
Futbol amerykański, kanadyjski i australijski również wyewoluowały z tej samej podstawy. Te warianty były kiedyś uważane za formy rugby, ale teraz rzadko są tak określane, choć na przykład organ zarządzający kanadyjską piłką nożną do 1967 roku nazywał się Canadian Rugby Union. Jednak kanadyjski futbol już pięćdziesiąt lat wcześniej zerwał z zasadami rugby. Futbol amerykański zaczął odchodzić od rugby już w 1880 roku, kiedy to Walter Camp wyeliminował scrum (w polsce nazywane młynem) z zasad rugby w amerykańskich szkołach i zastąpił je ustawieniem przeciwników w dwóch oddzielnych liniach.
Pierwszy raz na olimpiadzie
Rugby union jest sportem olimpijskim, rozgrywanym w odmianie siedmioosobowej (rugby 7). Po raz pierwszy rozegrano ją na Igrzyskach Olimpijskich w 1900 roku, ale w 1924 roku została usunięta z programu Igrzysk. Do programu powróciła w 2016 r. Najważniejszymi międzynarodowymi rozgrywkami ligi rugby jest Puchar Świata Rugby League, który odbywa się od 1954 roku. W rugby union jest to Puchar Świata Ligi Rugby (Rugby World Cup), który odbywa się co cztery lata od 1987 roku.
Rugby jest szczególnie popularne w Wielkiej Brytanii, RPA, Nowej Zelandii, Francji i Australii.