Zapasy to indywidualny sport grapplingowy, w którym dwóch zapaśników w tym samym wieku i tej samej kategorii wagowej walczy przeciwko sobie na okrągłym ringu zapaśniczym o średnicy 9 metrów.
Historia Zapasów – Skąd się wzięły?
Zapasy jako sport są jednym z najstarszych sportów co potwierdzają różne dowody z przeszłości starożytnej (grobowiec Beni-Hasaan w Egipcie z około 3200 roku p.n.e. czy pozostałości z kultury kreteńsko-mykeńskiej z około 3400 roku p.n.e.).
Zapasy były podstawowym środkiem egzystencji człowieka od najwcześniejszych dni ewolucji ludzkości. Stopniowo stał się samodzielnym środkiem kultu, a później treningu fizycznego, a w różnych okresach rozwoju społeczeństwa był ważnym elementem treningu wojskowego wojowników i członków szlachetnych warstw społecznych. Zapasy bezpośrednio odzwierciedlają kształtowanie się człowieka na różnych etapach rozwoju społecznego. Były również częścią programu starożytnych igrzysk olimpijskich.
W XVI wieku ukazały się pierwsze książki o zapasach. Fechthandere Schrift (Zapasy na rękę), 1539 – Fabian z Auerewald: Ringrehus (Sztuka zapasów). W XVIII wieku, ze względu na swoją popularność, zapasy jako sport zostały włączone do szkolnego wychowania fizycznego, a w latach 90. XIX wieku Doublier Christov i Rigel opracowali pierwsze zasady zapasów we Francji i nazwali je zapasami grecko-rzymskimi. Zasady te nie pokrywały się z regułami starożytnych greckich zapasów, gdzie dozwolone były chwyty na całym ciele.
Zapasy w epoce nowożytnej
Nowy wrestling rozprzestrzenił się najpierw w Europie. W 1896 roku odbyły się pierwsze nowożytne Igrzyska Olimpijskie, podczas których zmagano się tylko w jednej kategorii wagowej. W 1904 roku w siedmiu kategoriach wagowych, w 1947 roku w ośmiu kategoriach wagowych, a w 1972 roku w dziesięciu. Podobnie jak inne sporty, zapasy zmierzały w kierunku stworzenia organizacji, która zarządzałaby ich zawodami na arenie międzynarodowej i tak w 1912 roku powstała Międzynarodowa Federacja Podnoszenia Ciężarów. W 1921 roku została ona przemianowana na Międzynarodową Federację Amatorskich Zapasów (FILA). Zrzeszała 17 krajów, w tym Polskę i zarządzała Mistrzostwami Europy, Mistrzostwami Świata i Igrzyskami Olimpijskimi.
Charakterystyka zapasów – Czym jest ta dyscyplina?
Z dzisiejszej perspektywy zapasy są częścią systemu wychowania fizycznego i sportu. Zainteresowanie młodych ludzi tym sportem, który harmonijnie rozwija cały organizm, pogłębia się, głównie ze względu na jego pozytywny wpływ na wszechstronny rozwój, ale także w wyniku sportowych osiągnięć minionych pokoleń.
Zapasy to sport indywidualny, w którym podczas spotkania dwóch zapaśników pokonuje opór sił drugiej osoby, rozciągając się wzajemnie, by zakłócić swoją stabilność lub popychając się nawzajem. Jest to właściwie bezpośrednia walka pomiędzy dwoma mężczyznami, którzy nie używają żadnego sprzętu, by odnieść zwycięstwo nad swoim przeciwnikiem, ale poprzez proste i złożone działania rąk, nóg i całego ciała pokonują siłę i umiejętności przeciwnika, by osiągnąć zwycięstwo. Wachlarz działań stosowanych w walce o zwycięstwo jest dość duży i zróżnicowany jakościowo. W zasadzie jest to ciągła sekwencja prostych i złożonych działań – chwytów, które w zależności od intencji zapaśnika są albo ofensywne, albo defensywne, albo kontratakujące, stosowane pojedynczo, w kombinacji, kompleksowo lub w układach.
Cele walki zapaśniczej
Podstawą wszystkich zapaśniczych działań technicznych na macie jest jak najefektywniejsze wykorzystanie opanowanych chwytów. Zapaśnik nabywa odpowiednie działania techniczne, opanowuje je i doskonali w swoim treningu sportowym. W całym tym procesie opanowania chodzi o skomplikowane działania techniczne, podczas gdy każdy zapaśnik specjalizuje się w chwytach, które najbardziej mu odpowiadają.
Celem treningu jest zdobycie maksymalnego zakresu działań technicznych, ich odmian, kombinacji, obron i kontrataków, tak by zapaśnik w samym meczu, przy własnej dojrzałości technicznej i siłowej, osiągnął jak najlepszy wynik. Bogaty arsenał chwytów jest największą bronią zapaśnika: im większy zakres chwytów, tym skuteczniej utrudniają one obronę przeciwnika. Opanowane działania techniczne pozwalają zapaśnikowi w czasie meczu stworzyć całą serię następujących po sobie chwytów, którymi działa na przeciwnika zgodnie ze swoim pomysłem i doraźną sytuacją. Wspomniane działanie (taktyka) jest dla zapaśnika rzeczywiste tylko wtedy, gdy jest on zaangażowany w daną możliwość i gdy jego własne możliwości fizyczne są wprost proporcjonalne do techniki, którą opanował.
Dyscypliny międzynarodowe
Amatorski Pankration
Amatorski Pankration jest jedynym sportem walki, który był prezentowany na Igrzyskach Olimpijskich w latach 647 p.n.e. – 393 n.e. Pankration („wrestling 'with all one’s might'” czyli z użyciem najszerszych środków walki) jest sztuką walki o długiej historii. Jest to forma sztuki walki MMA. W Amatorskim Pankrationie używało się chwytów i wymyślnych technik.
Zapasy na piasku
Ostateczna forma plażowego wrestlingu została złożona w 2015 roku. W walce dwóch zapaśników staje naprzeciwko siebie w ringu wypełnionym piaskiem o średnicy 7 metrów. Zapaśnicy mogą nosić stroje kąpielowe, jak również uniformy zapaśnicze, szorty lub spandex. Punkty zdobywa się za różne chwyty, za przewrócenie przeciwnika na plecy i za wypchnięcie go poza obszar wyznaczony do walki.
Formy i rodzaje zapasów
- Grecko-rzymskie
- Freestyle
- Judo (sport)
- Sambo (sport)
- Grappling
- Belt wrestling
- Zapasy kobiet
- Zapasy w błocie
Tradycyjne formy zapasów (sztuk walki) z podziałem na kraje
- Böke, Mongolia
- Catch wrestling, Wielka Brytania
- Glima, Islandia
- Gouren, Francja
- Gushti Chapan, Afganistan
- Khuresh, Mongolia
- Lucha Canaria, Hiszpania
- Lucha Leonesa, Hiszpania
- Luta Livre, Brazylia
- Mallayuddha, Indie
- Irańskie zapasy
- Pehlwani, Indie
- Sambo, Rosja
- Shoot wrestling, Japonia
- Shuai jiao, Chiny
- Schwingen, Szwajcaria
- Ssireum, Korea
- Sumo, Japonia
- Yağlı güreş, Turcja