Wspinaczka linowa to dyscyplina sportowa (może być klasyfikowana jako dyscyplina gimnastyczna), w której zawodnicy wspinają się po zawieszonej linie. Oficjalna dyscyplina wymaga wspinaczki bez podpórki, czyli z użyciem tylko rąk, ale w szkolnym wychowaniu fizycznym praktykuje się także wspinaczkę z podpórką czyli z użyciem nóg. Kryterium oceny jest tutaj czas potrzebny na osiągnięcie celu.
Historia
Wspinaczka była jedną z dyscyplin niektórych Igrzysk Olimpijskich. Na pierwszych w nowożytnej historii Igrzyskach zawodnicy wspinali się na wysokość 14 m. Oprócz osiągniętego czasu oceniano również styl wykonania (trzymanie się wyznaczonej trasy). Na III Igrzyskach Olimpijskich (1904 w Saint Louis) długość liny została znacznie skrócona – do 25 stóp (7,62 m). Dopiero w 1924 roku w Paryżu sklepienie pojawiło się po raz trzeci na Igrzyskach Olimpijskich jako część gimnastycznego all-around, co uczyniło je najlepiej obsadzonym wydarzeniem w historii Igrzysk Olimpijskich.
Aktualna forma zawodów
Obecnie co roku odbywa się kilka zawodów pod nazwą „Grand Prix”, które są zawodami nominacyjnymi do Mistrzostw Republiki Czeskiej. Czescy sportowcy w tej dyscyplinie bez wątpienia należą do światowej czołówki, czego dowodem jest rekord świata (8 m liny-4,87 s) należący do Aleša Nováka. Za granicą ten sport jest również popularny we Francji, gdzie wspinaczka jest częścią sportu strażackiego, a zawody odbywają się w dużych centrach handlowych. Wzorem Francji również Mistrzostwa Czech odbywają się w podobnym otoczeniu (po raz pierwszy w 2007 roku w Ołomuńcu). Zawody te są obecnie powszechnie organizowane w miejscach takich jak wspomniane wcześniej duże centra handlowe, gdzie spotykają się z ogromnym odzewem ze strony publiczności i zyskują coraz większą popularność wśród widzów.
Opis i zasady
Oceniany jest tylko czas (w przeciwieństwie do innych zawodów gimnastycznych). Zawodnik rozpoczyna każdą próbę pod liną z pozycji siedzącej na ziemi, a na sygnał dźwiękowy rusza w górę, używając głównie ramion. Nogi mogą poruszać się swobodnie (nie było tak na I Igrzyskach Olimpijskich), ale nie mogą dotykać ziemi ani być używane do chwytania liny (tzw. „ciąg”). Pomiar czasu zatrzymuje się, gdy zawodnik dotknie linii mety. Zejście w dół nie jest już ocenianą częścią próby. Wszystko jest mierzone przez elektroniczny zegar, więc czasy osiągane przez zawodników są dokładne co do setnych części sekundy. Wyścig jest rozgrywany na cztery rundy i liczy się tylko najlepszy czas.
Dyscypliny olimpijskie
Wspinaczka mężczyzn na wysokość 8 m nazywana jest wspinaczką olimpijską dla upamiętnienia zawodów olimpijskich. Olimpijskie zawody wspinaczkowe są częścią Grand Prix i Mistrzostw Czech. Kobiety, młodzicy i juniorzy wspinają się do 4,5 m. Wspinaczka na innych dystansach (np. 10 m, 14 m, 15 m i 20 m) nie jest nazywana olimpijską.