Nikolaus „Niki” Lauda urodził się 22 lutego 1949 we Wiedniu. Zmarł 20 maja 2019 w Szwajcarii. Był austriackim kierowcą wyścigowym Formuły 1, trzykrotnym mistrzem świata w 1975, 1977 i 1984 roku. Później został przedsiębiorcą lotniczym, założył trzy linie lotnicze (Lauda Air, Niki i Lauda Motion). Przez dwa lata był także menedżerem zespołu wyścigowego Jaguar Formula One. Przed śmiercią pracował jako konsultant-ekspert dla niemieckiej telewizji podczas Grand Prix i pełnił rolę niewykonawczego prezesa zespołu F1 Mercedes AMG Petronas.
Lauda został poważnie ranny w wypadku podczas Grand Prix Niemiec 1976 na torze Nürburgring, podczas którego jego Ferrari stanęło w płomieniach. Był bliski śmierci po wdychaniu gorących toksycznych oparów i doznał poważnych poparzeń. Wyzdrowiał jednak i powrócił do ścigania – zaledwie sześć tygodni później podczas Grand Prix Włoch. Blizny po oparzeniach, których doznał, pozostawiły trwałe ślady.
Początki wyścigów
Niki Lauda urodził się w Wiedniu w Austrii w zamożnej rodzinie. Jego dziadkiem był urodzony w Wiedniu biznesmen Hans Lauda. Został rajdowcem mimo dezaprobaty swojej rodziny. 15 kwietnia 1968 roku, w wieku 19 lat, wziął udział w swoim pierwszym wyścigu pod górę w Mini Cooperze S 1300 i zajął drugie miejsce w swojej grupie. W 1969 roku Lauda awansował do Formuły V. W 1970 roku, po kilku znaczących wypadkach w Formule 3, opuścił zawody i rozpoczął starty w Formule 2.
Aby zebrać pieniądze na starty w Formule 1, jeździł w wyścigach samochodów sportowych w Porsche 908/2 oraz w wyścigach samochodów drogowych we wczesnych latach 70. W 1973 roku wygrał, między innymi, 24-godzinny wyścig na torze Nürburgring w BMW Coupé.
Kariera Nikiego w Formule 1
15 sierpnia 1971 roku Lauda wziął udział w swoim pierwszym wyścigu Formuły 1 podczas Grand Prix Austrii dla March-Ford, ale wycofał się z wyścigu. W 1972 roku zaciągnął w Raiffeisenbanku pożyczkę w wysokości dwóch milionów szylingów austriackich na zakup kokpitu w March-Fordzie. W 1973 roku jeździł dla brytyjskiej drużyny B.R.M., dla której zajął trzecie miejsce podczas Grand Prix Monako. W 1974 roku Enzo Ferrari zaproponował mu przejażdżkę. W stajni Ferrari Niki Lauda, szef działu wyścigowego Luca di Montezemolo i konstruktor Mauro Forghieri tworzyli udane trio. W 1974 roku stajnia Ferrari świętowała sukces z nowym modelem 312B3 – Lauda wygrał Grand Prix Hiszpanii w Jaramie 28 kwietnia 1974 roku, ale zakończył sezon na czwartym miejscu. Jego kolega z drużyny Clay Regazzoni zajął drugie miejsce.
Mistrz Świata z 1975 roku
Prowadząc nowy 312T, Lauda był pierwszym i jedynym kierowcą, który okrążył tor Nürburgring w czasie 6:58,4 minuty. Po tym jak w poprzednim sezonie został przyćmiony przez swojego kolegę z drużyny Regazzoniego, w 1975 roku zdominował mistrzostwa i po raz pierwszy został mistrzem świata.
1976 rok i wypadek na torze Nürburgring
W pierwszej połowie sezonu 1976 Lauda znów był lepszy, wygrywając cztery z ośmiu wyścigów, a dzięki niezwykle niezawodnemu Ferrari 312T, tylko raz nie dojeżdżając do mety w pierwszej trójce, wyraźnie zdominował mistrzostwa świata. Pomimo wypadku na farmie pod Salzburgiem, gdzie złamał dwa żebra na traktorze, był w stanie wystartować w Grand Prix Hiszpanii dzięki środkom przeciwbólowym. Lauda, podczas swojej fazy rehabilitacji, spotkał Willi’ego Dungl’a, który pracował z austriacką drużyną olimpijską w 1972 roku. Dungl został fizjoterapeutą Laudy i odegrał znaczącą rolę w całej jego karierze wyścigowej.
Na tydzień przed Grand Prix Niemiec 1976 na torze Nürburgring, mimo że był najszybszym kierowcą na tym torze, Lauda wezwał swoich kolegów kierowców do bojkotu wyścigu z powodu niewystarczających środków bezpieczeństwa (licencja na tor Nürburgring wygasła na 6 lat i miał to być ostatni wyścig F1 na Nordschleife). Większość kierowców opowiedziała się przeciwko bojkotowi, więc wyścig się odbył. W treningu Lauda uzyskał drugi najlepszy czas za Jamesem Huntem. W dniu wyścigu, 1 sierpnia 1976 roku, padał deszcz. Wszyscy oprócz jednego kierowcy (Jochen Mass) wystartowali na oponach deszczowych. Po pierwszym okrążeniu większość przesiadła się na slicki, czyli opony z gładkim bieżnikiem.
Zmiana mechaników Ferrari zajęła więcej czasu, więc Lauda spadł do środka stawki, ale wkrótce udało mu się wyprzedzić kilku rywali. Na drugim okrążeniu, krótko po przejeździe przez Breidscheid, rozbił się przed odcinkiem Bergwerk. Ferrari 312T Laudy nagle skręciło w prawo, odbiło się od skalnej ściany, wróciło na drogę i zrobiło salto. Płonące monoposto zostało następnie staranowane przez Bretta Lungera, który w przeciwieństwie do Nikiego Laudy zdołał wydostać się z wraku o własnych siłach. Piloci Arturo Merzario, Brett Lunger, Guy Edwards i Harald Ertl, którzy zatrzymali się na miejscu zdarzenia, próbowali wyciągnąć Laudę z płonącego wraku. Zanim im się to udało, Niki Lauda doznał poważnych poparzeń twarzy i wdychał gorące toksyczne opary. Po przyjeździe karetki został zabrany do szpitala.
Wyścig został przerwany, a po restarcie zwycięzcą został James Hunt. Ferrari, w zastępstwie Laudy, zatrudniło Carlosa Reutemanna.
Powrót na tor
Zaledwie 42 dni później, po dwóch przegapionych wyścigach, Lauda wziął udział w Grand Prix Włoch i z krwawiącymi ranami zajął czwarte miejsce. Potem nastąpiły liczne operacje i przeszczepy skóry. Kolejne dwa wyścigi w Ameryce wygrał Hunt. W ostatnim wyścigu, Grand Prix Japonii na Fuji, Lauda był trzeci startując za Huntem, który wygrał cztery Grand Prix od czasu wypadku Laudy i wciąż był trzy punkty do tyłu w mistrzostwach. Start był opóźniony z powodu deszczu i mgły, ale w końcu udało się wystartować przed zapadnięciem zmroku. Lauda wycofał swój bolid na drugim okrążeniu z powodów bezpieczeństwa, to samo zrobił inny wciąż aktywny były mistrz świata Emerson Fittipaldi, podobnie jak Carlos Pace i Larry Perkins. Forghieri zasugerował, że powodem rezygnacji Laudy jest usterka techniczna, ale Lauda odmówił wprowadzenia mediów w błąd. Hunt prowadził w wyścigu, ale po długim pit stopie spadł z powrotem w klasyfikacji. Myślał, że przegrał tytuł, a o swoim triumfie dowiedział się dopiero po dotarciu do pit-stopu. Zajął trzecie miejsce i zdobył mistrzostwo świata o jeden punkt.
Drugi tytuł mistrza świata
W 1977 roku Lauda po raz drugi został mistrzem świata Formuły 1. Jednak jeszcze przed końcem sezonu doszło do nieporozumień między Nikim a Enzo Ferrari, które zaowocowały przeniesieniem Laudy do stajni Brabham, należącej do Berniego Ecclestone’a, w 1978 roku. Jego następca Gilles Villeneuve wystartował w dwóch ostatnich wyścigach sezonu dla Ferrari zamiast Laudy. Ten sezon, pomimo zdobycia tytułu, został później opisany przez Laudę jako jego najgorszy. Lauda osiągnął kilka sukcesów w 1978 roku, ale sezon został zdominowany przez Lotusa. Lauda zakończył sezon na czwartym miejscu. Podczas treningu do Grand Prix Kanady w 1979 roku Lauda wycofał się, mówiąc, że traci motywację do „jazdy w kółko”; swoje zainteresowanie poświęcił budowie linii lotniczych.
Powrót do Formuły 1 w 1984 roku
Dzięki wsparciu i promocji swojej linii lotniczej powrócił do Formuły 1, jeżdżąc dla McLarena. Wygrał trzeci wyścig sezonu – Grand Prix Long Beach – i potwierdził sponsorowi drużyny Marlboro, że nadal jest zdolnym zawodnikiem. Przed wyścigiem w RPA, wraz z Didierem Pironim, był odpowiedzialny za strajk kierowców. Wynikało to z nowej Superlicencji FIA, która wymagała przynależności do konkretnej drużyny, co stawiało w niekorzystnej sytuacji zawodników, którzy chcieli zmienić drużynę. Zawodnicy zabarykadowali się w hotelu Sunnyside Park w Johannesburgu (wszyscy z wyjątkiem zawodnika o imieniu Teo Fabi), dopóki ich żądania nie zostaną spełnione.
Trzeci tytuł mistrza świata
Mistrzostwa Świata w 1984 roku stały się pojedynkiem pomiędzy Laudą i jego nowym kolegą z zespołu Alainem Prostem. Zespół McLaren zdominował cały sezon, wygrywając dwanaście z szesnastu wyścigów. Alain Prost był szybszy w treningach i kwalifikacjach od Laudy, który nie był w stanie dorównać mu pod względem prędkości. Skupił się więc na stronie projektowej swojego samochodu i na wyścigu. Ostatecznie zdobył tytuł podczas Grand Prix Portugalii najmniejszym marginesem pół punktu (pół punktu przyznawano podczas skróconego Grand Prix Monako).
Rok 1985 nie był udany dla Laudy. Głównie z powodu problemów technicznych nie ukończył jedenastu z czternastu wyścigów, w których brał udział. Wygrał tylko jedno – Grand Prix Holandii – które było jego 25. i ostatnim zwycięstwem. Jego ostatnim wyścigiem było Grand Prix Australii, w którym był w czołówce, ale nie ukończył go z powodu przebicia opony. Po zakończeniu tego sezonu wycofał się z Formuły 1. Jego kolega z drużyny Alain Prost został mistrzem świata. Niki Lauda odrzucił ofertę Berniego Ecclestone’a na sezon 1986.
Kariera po zakończeniu F1
Po zakończeniu kariery poświęcił się swoim liniom lotniczym, Lauda Air, które założył w 1979 roku. Niki Lauda był licencjonowanym pilotem i od czasu do czasu sam pilotował samoloty firmy. W 1999 roku sprzedał swoje udziały w Austrian Airlines. Lauda Air zakończyła działalność w lipcu 2013 roku. W 2003 roku Lauda przejął niewypłacalną firmę Aero Lloyd Austria GmbH, która w 2004 roku została przemianowana na flyniki, a później na Niki. W tym celu współpracował z Air Berlin, który 5 lipca 2010 roku nabył 49,9% udziałów w flyniki, a 8 listopada 2011 roku Lauda przekazał mu wszystkie udziały, stając się tym samym Dyrektorem Niewykonawczym Air Berlin.
Od 1993 do 1995 roku Lauda był doradcą zespołu Ferrari, a także współkomentatorem wyścigów Formuły 1 dla niemieckiej stacji telewizyjnej RTL. W 2005 roku Poczta Austriacka wydała znaczek z jego podobizną. W 2012 roku został powołany do Rady Nadzorczej zespołu Formuły 1 Mercedes AMG Petronas.
Życie osobiste i prywatne Nikiego Laudy
Swoją pierwszą żonę Marlene Knaus poznał w 1975 roku, pobrali się w 1976 roku. Rozwiedli się w 1991 roku i mają razem dwóch synów. Starszy syn Lukas jest menadżerem młodszego Mathiasa, który jest kierowcą wyścigowym. Jego trzeci syn Christoph jest nieślubny. W 2008 roku poślubił Birgit Wetzinger, z którą w 2009 roku urodzili bliźnięta – dziewczynkę Mię i chłopca Maxa. Birgit oddała mu nerkę po tym, jak jego nerka, która została oddana przez brata Lauda, przestała działać.
Film „Rush” na jego cześć
W 2013 roku powstał film, w którym pokazano pojedynek o mistrzostwo świata F1 1976 pomiędzy Nikim Laudą a Jamesem Huntem. Zagrali w nim Daniel Brühl, a Jamesa Hunta – Chris Hemsworth.