Łucznictwo lub strzelanie z łuku to praktyczna sztuka myśliwska i wojskowa oraz wywodzący się z niej sport, którego tradycja liczy dziesiątki tysięcy lat. Jest to sport lub specyficzna dyscyplina olimpijska. Jest to również narodowy sport Bhutanu, państwa położonego w Azji Południowej.
Ogólnie rzecz biorąc, łucznictwo można obecnie zaklasyfikować jako aktywność sportową, której celem jest jak najdokładniejsze strzelanie do celu z różnych odległości i zdobycie jak największej liczby punktów za trafienia.
Łucznictwo sportowe
Najbardziej powszechną formą łucznictwa wyczynowego jest strzelanie na celność z określonej odległości lub kilku określonych odległości. Ta forma rywalizacji nazywana jest łucznictwem tarczowym i organizowana jest przez Światową Federację Łuczniczą (WA) lub podległe jej organizacje narodowe. W Polsce jest to Polski Związek Łuczniczy. Inną dyscypliną, popularną zwłaszcza w Europie i Ameryce jest łucznictwo polowe, w którym strzela się do tarcz rozmieszczonych w różnych odległościach w terenie. Istnieją też inne rodzaje zawodów łuczniczych, takie jak łucznictwo 3D czy zawody z użyciem sprzętu historycznego. Łucznictwo jest również uprawiane przez sportowców niepełnosprawnych, nazywane Para-Archeryzmem.
Łucznictwo tarczowe
Łucznictwo tarczowe jest sponsorowane przez Międzynarodową Organizację Łuczniczą, World Archery (WA), dawniej FITA (Fédération Internationale de Tir à l’Arc). WA jest członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, a łucznictwo tarczowe jest jednym z olimpijskich sportów. Zawody w łucznictwie tarczowym odbywają się zazwyczaj na świeżym powietrzu, na trawiastym terenie. W naszych szerokościach geograficznych jest to sport letni. Strzela się do niego na odległość od 30 m do 70 m. Istnieje łucznictwo halowe, gdzie strzela się z 18 m lub 25 m, a zimą zawody odbywają się w halach. Łucznictwo polowe, które zazwyczaj składa się z 12 znanych i 12 nieznanych figur (celów) w sumie, czyli 24 stanowisk rozłożonych na torze w terenie takim jak park.
Zawodnicy strzelają w zestawach, które składają się z 3 lub 6 strzał. Po każdej serii wszyscy strzelcy udają się do tarcz, aby zapisać swoje wyniki i odebrać strzały. Czas na nakręcenie każdego zestawu jest ograniczony.
Cele składają się z 11 koncentrycznych okręgów, które mają wartość od 1 do 10. Jedenasty krąg zwany jest X, ma wartość 10 i wyższa liczba X decyduje o zwycięstwie. Wielkość (średnica) tarczy zależy od odległości. Średnica tarczy waha się od 40 cm do 122 cm.
Takie procedury istnieją również w kategorii juniorskiej. Zasady WA opisują inne rodzaje celów, które różnią się od nich innymi odległościami i inną liczbą strzałów.
Łucznictwo polowe
Łucznictwo polowe to dyscyplina polegająca na strzelaniu do tarcz umieszczonych w różnych (nawet nieoznaczonych, nieznanych) odległościach w naturze – lasach, łąkach, parkach. Jednym z głównych wyzwań tego sportu jest umiejętność strzelania z góry i pod górę lub między drzewami, co musi być połączone z umiejętnością dobrej oceny odległości.
Zawody w łucznictwie polowym są zazwyczaj organizowane zgodnie z zasadami IFAA (International Field Archery Association) lub Światowej Federacji Łuczniczej (WA).
Zawody odbywają się w naturalnym środowisku, na przykład na skraju lasu. Zazwyczaj są to zawody dwurundowe z 2 x 12 stacjami. W pierwszej rundzie startuje się do celów umieszczonych w nieoznaczonej odległości, w drugiej rundzie stacje są zwykle modyfikowane i dodawana jest informacja o odległości do celu. Do każdej z tarcz łucznicy posyłają po trzy strzały.
Łucznictwo 3D
Łucznictwo 3D, czasem także łucznictwo trójwymiarowe, to rodzaj łucznictwa sportowego, którego główną cechą charakterystyczną jest strzelanie do naturalnej wielkości trójwymiarowych manekinów zwierząt, stąd nazwa „3D”. Zawody zawsze odbywają się w naturalnym środowisku, często w stosunkowo trudnym terenie. Strzelcy poruszają się po trasie składającej się z poszczególnych stacji – celów 3D. Zazwyczaj strzelec ma tylko 1 strzał do celu. Zawsze strzelają z nieznanej odległości do celu.
Łucznictwo tradycyjne
Łucznictwo tradycyjne uprawia się z łukami opartymi na modelach historycznych. Łuki mogą być wykonane z tradycyjnych materiałów (drewno, bambus, róg) lub z nowoczesnych (włókno szklane). Łuki nie są wyposażone w stabilizatory ani celowniki. Zazwyczaj potrzebne są drewniane strzały. W Polsce istnieje kilka zawodów w łucznictwie tradycyjnym organizowanych przez stowarzyszenia zainteresowań lub wolontariuszy (na przykład Liga Łucznicza pod szyldem Stowarzyszenia Łucznictwa Tradycyjnego). Dyscypliny na zawodach są zróżnicowane, z naciskiem na wszechstronność (strzelanie do stałych lub ruchomych celów, często z limitem czasu i na różne dystanse) i mogą się różnić w zależności od organizatora lub charakteru zawodów. Jednymi z najbardziej znanych zawodów w łucznictwie tradycyjnym są Mistrzostwa Łucznictwa Tradycyjnego.
Rodzaje i podział łuków
- Łuk refleksyjny – recurve bow
- Łuk bloczkowy – Comound Bow
- Łuk Bare Bow
- Łuk Klasyczny
- Łuk Long Bow (długi)
- Japoński łuk „yumi”
- Łuk wojenny – War Bow