Hokej na trawie jest sportem drużynowym zarówno dla kobiet jak i mężczyzn. Jest to klasyczny sport staroangielski do którego można zaliczyć także krykiet i rugby. Na świecie jest on ogólnie znany jako hokej, ale w Polsce termin hokej jest używany przede wszystkim w odniesieniu do hokeja na lodzie.
Hokej na trawie jest reprezentowany na światowej scenie przez kilka turniejów zarówno w kategorii mężczyzn jak i kobiet. Od 1908 roku jest znany przede wszystkim jako sport olimpijski. Raz na cztery lata istnieje możliwość obejrzenia Mistrzostw Świata w hokeju na trawie – „Hockey World Cup”. Każdego roku 6 najlepszych drużyn sklasyfikowanych przez Międzynarodową Federację Hokeja (FIH), bierze udział w Pucharze Mistrzów – „Champions Trophy”. Mistrzostwa Świata Juniorów poniżej 21 roku życia są również bardzo prestiżowe.
Najlepsze drużyny na świecie
Do lat 80-tych Indie i Pakistan dominowały na światowej scenie hokeja na trawie, głównie ze względu na dużą dojrzałość techniczną zawodników. Od tego czasu drużyny z Holandii, Niemiec, Hiszpanii, Nowej Zelandii i Australii pchały się na szczyt. Wśród silnych europejskich drużyn są także Anglia i Belgia. Inne kraje europejskie, w tym Polskca cierpiały z powodu słabych wyników i nie należą do światowej, a często europejskiej elity.
W hokeju kobiet Holandia od dawna jest najlepszą drużyną, ale w ostatnich latach bardzo mocno depcze po piętach Australii. Indie, Chiny, Korea Południowa, Argentyna i Niemcy to również silne drużyny. Według tego samego źródła, 30 czerwca 2013 roku czeski hokej na trawie zajmował 33. miejsce na świecie.
Międzynarodowa Federacja
Hokej polny jest reprezentowany na całym świecie przez Międzynarodową Federację Hokeja (FIH). W celu podniesienia rangi hokeja na trawie w mediach, w 2007 roku powstała Europejska Liga Hokeja (EHL) – odpowiednik piłkarskiej Ligi Mistrzów. Jego pierwszym zwycięzcą został niemiecki zespół Ulenhorster HC po zwycięstwie nad holenderskim HGC. Zawody odbywają się co roku z udziałem 24 najlepszych drużyn klubowych w Europie.
W hokeju na trawie gra się na wielu poziomach klubowych w Europie i na całym świecie, ale niewielu zawodników jest prawdziwymi profesjonalistami. Większość zawodników gra w hokeja podczas studiów lub podczas pracy w niepełnym wymiarze godzin, co jest uzupełniane przez trenowanie w klubach.
Zimowa odmiana hokeja na trawie
W Polsce, a także w Niemczech i Austrii bardzo popularna jest zimowa odmiana hokeja na trawie – hokej halowy. Jest to odmiana rozgrywana w pomieszczeniach zamkniętych z pięcioma zawodnikami i bramkarzem po każdej stronie. Hokej halowy jest bardzo atrakcyjny dla widza i wymaga od zawodników doskonałej techniki. Polskie drużyny w tej halowej odmianie hokeja na trawie odnoszą więcej sukcesów niż w klasycznej, outdoorowej formie.
Zasady gry w hokeja
Celem gry jest użycie kija, by wbić piłkę do bramki przeciwnika. Piłka wykonana jest z twardego plastiku i ma średnicę od 7,1 do 7,5 cm. Piłka dzieli się także ze względu na powierzchnię, na której ma być rozgrywana – można grać piłką gładką lub nakrapianą. Mecz podzielony jest na dwie połowy (z dziesięciominutową przerwą), z których każda trwa 35 minut. (Mecze mogą być modyfikowane zgodnie z regulaminem turnieju. Ostatnio popularnym formatem jest 4×17,5 minuty z dwuminutową przerwą po pierwszej i trzeciej kwarcie oraz ośmiominutową po drugiej).
Boisko
Wymiary boisk do hokeja na trawie były początkowo podawane w jednostkach imperialnych (jardy, stopy). Obecnie jednak wartości metryczne są oficjalnie używane zgodnie z „Przepisami Hokeja 2007” Międzynarodowej Federacji Hokeja (FIH).
W hokeju na trawie grają dwie drużyny składające się z 11 zawodników na prostokątnym boisku o wymiarach 91,40 m × 55 m (100 × 60 jardów). Po każdej stronie boiska znajduje się bramka o wysokości 2,14 m (7 stóp) i szerokości 3,66 m (12 stóp) zamknięta w półkolu 14,63 m (16 jardów) od bramki. To półkole znane jest jako krąg strzelecki (lub D albo łuk) i jest oznaczone grubą linią. 22,90 m (25 jardów) od linii końcowej znajduje się równoległa do niej linia dzieląca, zwana trzecią. Następna linia to „połowa” dzieląca pole na dwie części. Linia pola karnego lub miejsce karne znajduje się przed bramką, w odległości 6,40 m (7 jardów) od środka pola bramkowego.
Trawa naturalna czy sztuczna?
Tradycyjna niegdyś nawierzchnia z trawy naturalnej jest coraz częściej zastępowana nawierzchnią syntetyczną. Najlepszą opcją jakościową do gry jest tak zwana „waterbased” lub wodna sztuczna trawa. Muszą być one regularnie zraszane, aby ich mokra powierzchnia pozwalała piłce przylegać do podłoża. Nawierzchnie na bazie wody są szybsze i nie powodują otarć tak jak sztuczna trawa na bazie piasku. Piaskowa sztuczna trawa „sandbased” jest przeplatana piaskiem, aby zapobiec nadmiernemu odbijaniu się balonu. Istnieje oczywiście wiele wzorów sztucznych nawierzchni, ale te wymienione powyżej są najczęściej stosowane w hokeju na trawie. Ostatnio coraz popularniejsze stają się hybrydowe warianty łączące wzór piaskowy lekko skropiony wodą. Są one mniej wodochłonne i zachowują właściwości sztucznej trawy na bazie wody.
Historia
Sporty z kijem i piłką istniały już dwa tysiące lat przed naszą erą w Persji i innych krajach. Pod koniec XVIII wieku w Anglii i Szkocji rozpowszechniła się gra z dwunastoma graczami po każdej stronie, zwana SHINTY. Nowoczesny hokej na trawie zaczął się rozprzestrzeniać w tych krajach w drugiej połowie XIX wieku. Tutaj powstały jej pierwsze zasady. W 1924 roku powstała Międzynarodowa Federacja Hokeja na Gazie (FIH).
Który kraj wymyślił hokej na trawie?
Hokej na trawie w formie jaką znamy dzisiaj, zaczął się kształtować w XIX wieku w angielskich szkołach. Pierwszy klub został założony w 1849 roku w Blackheath, w południowym Londynie. Jednak współczesne zasady hokeja na trawie wyewoluowały z wersji rozgrywanej przez kluby krykieta Middlesex w sezonie zimowym. Oficjalnie pierwszym klubem hokeja na trawie, który przyjął zasady koła strzeleckiego i gumowej piłki był Teddington Hockey Club (1871) w południowo-zachodnim Londynie, a po nim inne kluby znane do dziś.
Hokej na trawie został wyeksportowany do kolonii angielskich i krajów Commonwealthu, gdzie w wielu przypadkach stał się integralną częścią bogactwa kulturowego niektórych krajów.
Pierwszy mecz w hokeja na trawie
Związek Hokejowy został założony w 1886 roku. Pierwszy mecz międzypaństwowy pomiędzy Irlandią i Walią został rozegrany w 1895 roku, a w 1900 roku powołano międzynarodowy komitet ds. zasad. W 1908 i 1920 roku hokej na trawie znalazł się w programie Igrzysk Olimpijskich (Olympic Games). W 1924 roku hokej na trawie został usunięty z programu Igrzysk Olimpijskich, co doprowadziło do powstania Międzynarodowej Federacji Hokeja na Trawie (FIH), organu zarządzającego europejskim hokejem na trawie, założonego przez Czechosłowację. Międzynarodowa Federacja Hokeja (FIH) została założona w 1970 roku. Kobiecy hokej na trawie został wprowadzony na Igrzyska Olimpijskie dopiero w 1980 roku i to właśnie na tych Igrzyskach Czechosłowacka drużyna kobiet zajęła drugie miejsce i zdobyła pierwszy i jak dotąd ostatni medal w tej dyscyplinie dla naszego kraju.
Do połowy lat 70. hokej na trawie był uprawiany na trawie naturalnej (dłużej w Europie Wschodniej i krajach rozwijających się). W Czechosłowacji, ale także gdzie indziej, nie było rzadkością rozgrywanie meczów na żużlowej nawierzchni. W późniejszym czasie sztuczne nawierzchnie zaczęły zyskiwać na popularności. Była to sztuczna trawa, wypiaskowana lub lepiej skropiona wodą. Wraz z pojawieniem się sztucznych nawierzchni nastąpiły wspomniane wcześniej zmiany w rankingu najlepszych drużyn świata, ponieważ sztuczne nawierzchnie okazały się zbyt drogie dla wcześniej dominujących krajów. Wraz z pojawieniem się sztucznej trawy zmienił się styl gry, taktyka, a przede wszystkim szybkość. Holendrzy, Niemcy i Australijczycy zaczęli dominować.